Europese geboortecijfers kennen een sterke daling. Wat is er aan de hand?

🕒 Leestijd: 6 minuten

De geboortecijfers in Europa kennen een zeer opvallende daling. Die is overal merkbaar. Meestal evolueren demografische factoren zoals geboorte- en sterftecijfers heel geleidelijk. Maar in dit geval gaat het om een vrij bruuske trendbreuk. Het gemiddelde van de Europese landen ligt op -7% (daling tijdens het eerste semester 2022 tegenover het gemiddelde van 2019-21).

In de meeste Europese landen is die trendbreuk echt wel zeer opvallend, met uitschieters in Roemenië (-18,8%), en Litouwen (-17,3%). Opmerkenswaardig is dat België (-1,4%) en Frankrijk (-1,3%) vrijwel de enige landen zijn waar die daling van de geboortecijfers nog vrij matig is.

Hieronder zie je de concrete cijfers voor 19 Europese landen:

TABEL 1

Verandering van het geboortecijfer in 19 Europese landen gedurende het eerste semester van 2022

De tabel is afkomstig van een zeer uitgebreide studie die werd uitgevoerd door Raimund Hageman (ik vermoed van Zwitserse nationaliteit) en die beschikbaar is in drie talen (Duits, Engels en Frans). Ik heb zelf de Franse versie geconsulteerd (Baisse de la natalité en Europe, État de la consultation des données, 31/08/2022). Hieronder vind je de link naar de Engelstalige versie (1). Hij vond geen recente gegevens voor Italië en het Verenigd Koninkrijk. Die twee landen komen dan ook niet voor op de lijst.

Zoals de laatste tijd vaker het geval is, zijn het blijkbaar individuele belangstellenden en initiatieven die dit soort onderzoek uitvoeren. Raimund Hageman heeft publiek beschikbare informatie opgehaald bij de nationale statistische diensten van 19 Europese landen en op basis daarvan een analyse gemaakt van de evolutie van de geboortecijfers.

Zoals gesteld kenden die een opvallende daling in de loop van het eerste semester van 2022. Over de oorzaak van die daling zal nog lang gepubliceerd en gedebatteerd worden, maar voor lezers van deze blog is de vraag die onmiddellijk rijst natuurlijk: “Heeft het iets te maken met de Covid-19-vaccinaties?” Het is een vraagstelling waar de auteur rechtstreeks op ingaat.

Wie de statistieken overloopt ziet al snel dat landen die opvallend lage vaccinatiegraden kennen, zoals Roemenië en Polen, tot de sterkste dalers behoren. Dus sterk zal het verband zeker niet zijn, misschien zelfs integendeel …

Maar Raimund Hageman heeft zijn huiswerk degelijk gemaakt. Hij toont immers ook statistische vergelijkingen met de vaccinatiegraden in de bevolkingsgroep 18-49 jaar en berekent correlatiecijfers tussen beide factoren. Ook die correlaties vind je terug in tabel 1, maar het betreft statistische referentiewaarden (Spearman ρ en p-waarde), waarover de gewone burger zich moeilijk een oordeel kan vormen. Hij voegt er wel telkens bij of het statistisch significant is of niet. 

Raimund Hageman stelt alleszins vast dat er een vrij grote correlatie bestaat tussen de vaccinatiegraden van de bevolking en de evolutie (= daling) van de geboortecijfers negen maanden later. Hij presenteert dat fenomeen ook grafisch in het artikel waarin hij de gegevens van 19 Europese landen heeft verwerkt. Ter illustratie daarvan vind je hieronder de grafiek voor Duitsland.

Daarop is heel duidelijk te merken dat er negen maanden na de vaccinatie-uitrol voor de Duitse 18-49-jarigen een opvallende daling te merken valt van de geboortes. Het ligt mijns inziens voor de hand dat dit niet louter op toeval berust.

GRAFIEK 1

Duitsland: Evolutie van de geboortecijfers 9 maanden na de vaccinatie-uitrol

Diezelfde grafieken vind je terug voor elk van de 19 onderzochte landen. In vrij veel landen ziet men het Duitse patroon terugkomen. Voor België ziet hij er, zoals we reeds stelden, heel anders uit.

GRAFIEK 2

België: Evolutie van de geboortecijfers 9 maanden na de vaccinatie-uitrol

Volgens de auteur, die uiteraard voorzichtig blijft, hebben België en Frankrijk die allebei een zware lockdown hebben gekend in het begin van 2020 hun ‘tol’ aan dalende geboortes al betaald in het begin van 2021, dus negen maanden na de zware lockdowns. Dat heeft hij zichtbaar gemaakt met de omcirkelde negatieve kolommen in het begin van de grafieken. 

Klopt deze hypothese of niet? Het zal altijd zeer speculatief blijven. Kinderwens is een heel subtiel en moeilijk te becijferen gegeven. Statistieken over geboortes (en eventueel ook miskramen en doodgeboortes) daarentegen zijn vatbaar in ondubbelzinnige cijfers. De publicatie van Raimund Hageman verschaft ons alleszins een omvangrijk en degelijk geheel van statistieken en grafieken die relevant zijn voor het debat.

Andere studies

Hij is trouwens niet de enige die deze vaststellingen maakt en hypotheses vooropstelt. Enkele weken geleden publiceerden Martin Bujard and Gunnar Andersson de studie: “Fertility declines near the end of the COVID-19 pandemic: Evidence of the 2022 birth declines in Germany and Sweden” (Stockholm Research Reports in Demography | no 2022:17) (2). Het onderzoek komt uiteraard tot dezelfde conclusies wat betreft de geboortecijfers, maar het bevat ook enkele grafieken die specifiek kijken naar de vruchtbaarheid. 

GRAFIEK 3

Evolutie van de vruchtbaarheidsgraad in Duitsland

GRAFIEK 4

Evolutie van de vruchtbaarheidsgraad in Zweden

In beide grafieken lijkt de vruchtbaarheid op het einde van de periode opnieuw te stijgen, zodat we de hoop kunnen koesteren dat de vruchtbaarheidsdaling slechts een kort intermezzo vormde. De toekomst zal het uitwijzen.

Ook in Zwitserland

Ook in Zwitserland vinden we gelijkaardige studies. Zo vond ik de onderstaande studie van twee professoren, ook wel de ‘Swiss Baby Gap’-studie genoemd:

Analyse eines möglichen Zusammenhangs zwischen der Covid-19-Schutzimpfung und dem Geburtenrückgang in der Schweiz im Jahr 2022 

Bericht für Swissmedic* 

Prof. Dr. Konstantin Beck Universität Luzern 

Prof. em. Dr. Pietro Vernazza St. Gallen 

Uit deze studie neem ik de volgende tabel over die een daling laat zien van meer dan 15%, veel hoger dus dan het cijfer van 8,7% dat we terugvinden voor Zwitserland in Tabel 1.

TABEL 2

Zwitserland: verschil in geboortes tussen 2021 en 2022

TABEL 3

Zwitserland verschil in geboortes tussen 2021 en 2022 in aantallen

Ik ga ervan uit dat de professoren de studie (die enkel in het Duits beschikbaar is) met de nodige deskundigheid en nuancering hebben uitgevoerd. Ik ben de Duitse taal niet volledig machtig maar wel voldoende om te begrijpen dat de onderzoekshypothese (dat er geen causaal verband zou bestaan tussen de daling van de geboortes en de covidvaccinaties) verworpen moet worden.

9 Schlussfolgerung 

Die vorliegende Untersuchung der demographischen Daten der Schweiz in Kombination mit den kantonalen Impfquoten, sowie die Sichtung der einschlägigen, medizinischen Studien lassen den Schluss zu, dass die Hypothese, Impfung und Geburtenrückgang stünden in keinem kausalen Verhältnis zueinander, verworfen werden muss. 

Verder dringen beide professoren erop aan dat Swissmedic (het officiële Zwitserse Geneesmiddelen Instituut) een expliciete waarschuwing zou geven aan de Zwitsers met een kinderwens om Covid-19-vaccins te vermijden.

Auf Grund dieser langen Liste von statistisch erhärteten Befunden fordern wir Swissmedic auf 

• Für Personen mit nicht abgeschlossenem Kinderwunsch eine explizite Warnung für die Anwendung eines mRNA-basierten Covid-19 Impfstoffes auszusprechen.
• Pfizer/Moderna aufzufordern, ihre Daten zur längerfristigen Akkumulation von mRNA im Tierversuch vorzulegen, und diese zu veröffentlichen. 

Andere landen

Een snelle consultatie van het internet (Google) geeft me als resultaat dat er in de VS geen probleem zou zijn met de geboortecijfers, evenmin als in het Verenigd Koninkrijk. In de VS is het zo goed als stabiel (+ 0,09%) en in het Verenigd Koninkrijk is er een lichte daling (- 0,48%).

België

In het rapport van Raimund Hageman vinden we ook de grafieken voor België. Die zijn gebaseerd op de gegevens van Statbel en dus 100% compatibel met wat we daar vinden. De grafieken van Hageman zijn echter heel informatief en ik ga ze dus tonen. 

Maar omdat het altijd heel relativerend werkt om de langeretermijngegevens te laten zien, presenteer ik hieronder de evolutie van het aantal geboortes in België sedert bijna twee eeuwen (190 jaar). De grafiek komt van het Belgisch statistisch bureau. Twee fenomenen vallen daarbij op. Ten eerste de scherpe dalingen tijdens de twee wereldoorlogen. Ten tweede, de heropleving van het aantal geboortes in het begin van deze eeuw.

GRAFIEK 5

Lange termijn evolutie van het aantal geboortes per jaar in België (Statbel)

Hieronder vind je de grafiek van Raimund Hageman voor België. Ik vind zijn uitleg over de daling, negen maanden na de eerste strenge lockdown, wel interessant, maar echt overtuigen doet ze toch niet.

GRAFIEK 6

Evolutie van het aantal geboortes per maand in België (2018-juni 2022)

Als ik zelf de statistieken van Statbel overbreng op een excel-tabel en daaruit een grafiek afleid kom ik tot het onderstaande beeld.

GRAFIEK 7

Evolutie van de geboortecijfers in België sedert het uitbreken van de coronacrisis

Ik zie in die Belgische gegevens vooralsnog helemaal geen alarmerende evolutie.

Wat kunnen we nu besluiten?

Demografische factoren zoals vruchtbaarheid, geboorte- en sterftecijfers evolueren meestal slechts heel langzaam in de tijd. Bruuske veranderingen wijzen op onderliggende crisissituaties, zoals oorlogen. Maar nu stellen we in Europa toch een zeer opvallende daling vast van maar liefst 7%, het gemiddelde van 19 Europese landen. België (-1,4%) en Frankrijk (-1,3%) vormen een uitzondering op die algemene Europese tendens.

Als we cijfers op het internet mogen vertrouwen is er in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk evenmin sprake van een daling van de geboortecijfers.

We moeten dus voorzichtig blijven bij het trekken van besluiten. Niettemin zijn er auteurs die vermoeden dat de daling ook te maken zou kunnen hebben met de covidvaccinaties. In veel Europese landen stelt men immers vast dat de opvallende dalingen zeer sterk correleren met de uitrol van de covidvaccins bij de bevolkingsgroepen die zich in de vruchtbare leeftijdsklasse bevinden (+18 tot 49 jaar).

In de publicatie van Raimond Hageman (1) vind je voor 19 Europese landen de grafische voorstelling van die correlatie. Hij stelt die correlatie ook statistisch vast in een zogenaamde plotgrafiek (p. 84).

Raimond Hageman is niet de enige die het vermoeden koestert dat de covidprikken een invloed zouden kunnen hebben op de vruchtbaarheid. Wetenschappelijke studies in Zweden (over Zweden en Duitsland) en in Zwitserland lijken dat eveneens aan te tonen. 

In Zwitserland pleiten twee professoren (Swiss Baby Gap-study) alleszins voor een duidelijke waarschuwing aan alle mensen met een kinderwens: wees heel voorzichtig met covidvaccins als je kinderen op de wereld wilt brengen.

Voor ons eigen land is die conclusie echter nog voorbarig. De cijfers zelf geven nog geen alarmsignaal. Als er alarmsignalen zijn, dan zullen die moeten komen van gynaecologen en ziekenhuizen waar men zicht heeft op de klinische gevallen.

REFERENTIES

1. https://www.initiative-corona.info/fileadmin/dokumente/Geburtenrueckgang-Europe-EN.pdf
2. https://su.figshare.com/articles/preprint/Fertility_declines_near_the_end_of_the_COVID-19_pandemic_Evidence_of_the_2022_birth_declines_in_Germany_and_Sweden/20975611