De schouderstand in haar warmte en haar sociale betekenis – deel 1

Voor de meeste bezoekers van deze site is het allicht duidelijk dat de maatschappij door allerlei vrijheidsbeperkende maatregelen aan het verbrokkelen is. De maatschappij is een dragende substantie aan het verliezen door een klimaat van kilte, koude, angst en vereenzaming. Een innerlijke dragende substantie van warmte, harmonie, schoonheid en verbinding zijn nagenoeg verdwenen. De vraag is nu hoe we een nieuwe sociale cohesie kunnen vormen, hoe ontstaat een warme maatschappij en vooral, welke bijdrage kan ik hier als burger zelf geven. Als yogaleraar benader ik deze vraag vanuit de studie van de bewegingen. 

Waar we momenteel nood aan hebben is in eerste instantie niet nog meer informatie of nog meer kennis verzamelen. Al deze informatie put ons eigenlijk uit en er is zoveel dat je kan en moet bekijken dat je op den duur niet meer weet wat je wel en niet kan geloven. Een algemeen genezingsproces kan daarin bestaan dat je in plaats van gewoon passief met de info om te gaan, deze leest en bestudeert om juist actiever met de informatie om te gaan.

Bekijken we eens de schouderstand om dit actieve proces zelf te onderzoeken. Voor leken in de yoga is de schouderstand, zie foto, misschien niet zo eenvoudig. Maar mits de nodige voorzichtigheid, voorbereidende oefeningen en door oefeningen te doen die de rug en de buikspieren versterken, kan je deze oefening na verloop van tijd wel uitvoeren. Mensen met nekproblemen kunnen hier best toch voorzichtig zijn. Een bevoegd persoon raadplegen kan zeker geen kwaad. 

Het komt er dus niet op aan dat je info over de schouderstand passief nadoet. Je kan erop letten dat je van bij het begin constructief en vormend de oefening uitvoert. Je bent dus niet alleen lichamelijk maar ook mentaal actief.

Je kan hier de specifieke manier van oprichten onderzoeken: hoe is deze oprichting, waar begint ze, hoe gaat dit oprichten verder, hoe zijn de schouders,… en mits enige opwarming van de wervelkolom kan je dan de oefening zelf uitvoeren. Tijdens de oefening kan je de beweging onderzoeken en ervoor zorgen dat je de waarneming niet verliest in de spanningen, in de moeilijke ademhaling,… Je zorgt ervoor dat je bij het opgericht zijn in een rustige waarneming blijft tegenover het lichaam. Daarom is het gunstig dat je de oogleden openhoudt. 

Hier zitten we aan een cruciaal gegeven, je blijft tijdens de uitvoering observeren, je verliest je niet in de omgeving of bij de lichamelijke spanningen. Het feit dat de spanningen er zijn is geen probleem, maar het is gunstig dat je leert om je er niet in te verliezen. Op die manier ontstaat er enorme versterking in het bewustzijn en in het lichaam. Het zenuwstelsel ontspant zich en er ontstaan ook nieuwe gevoelens. Uit de observatie van de oefening vooraf en tijdens de oefening bestudeer je niet alleen de fysische wetmatigheden maar ook een wetmatigheid die met het zielenleven in verbinding staat. Dit zielenleven bezit in haar meest simpele uitdrukking een sympathie en antipathie, een afstoting of een aantrekking. Dit gevoelsleven kan zich echter in nog fijnere, lichtere en warmere schakeringen verder ontwikkelen. 

Bij de schouderstand is het oprichten heel licht, je spant de wervelkolom tussen de schouderbladen op en van daaruit kan het lichaam merkwaardig genoeg op een ontspannen manier oprichten. Je ontwikkelt door deze harmonische oprichting een warmte en een rust ter hoogte van het hartgebied. 

Concreet betekent dit dat je de kwaliteit van de beweging onderzoekt. Is ze streng, is ze licht, is ze star,… Als je nu je waarneming gebruikt en van daaruit praktische stappen leert zetten, dan ga je merken dat je nieuwe, fijnere en zachtere gevoelens tot ontwikkeling brengt. In het begin maakt het nog niet zoveel uit of je de oefening goed kan uitvoeren. Op die manier kan je de eenzaamheid overwinnen en kan je ook meer warmte in jezelf ontwikkelen. Het volgend artikel zal een vervolg schetsen hoe deze oefening dan in een sociale context begrepen kan worden. 

Philippe Gits

Yogadocent